Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610), 'The Taking of Christ', 1602. © National Gallery of Ireland
Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610), 'The Taking of Christ', 1602. On indefinite loan to the National Gallery of Ireland from the Jesuit Community, Leeson St., Dublin who acknowledge the kind generosity of the late Dr. Marie Lea-Wilson, 1992. Photo © National Gallery of Ireland.

Gabháil Chríost, le Michelangelo Merisi da Caravaggio

Year
1602
Size
135.5 x 169.5 cm
Medium
Ola ar chanbhás
Provenance
*
Number
L.14702

Airbheartaíonn an phéinteáil seo le réalachas lom agus braistint greamaitheach de dhráma daonna an uair ina tógtar Críost mar phríosúnach, i ndiaidh brathadóireacht Iúdás. Rinne Caravaggio í a phéinteáil i 1602. Briseann an t-ealaíontóir go radacach ó thraidisiúin an tseansaoil trí léirmhíniú nua agus bunúsach a ofráil ar scéal an tSoiscéil. Tá an spás mórthimpeall ar na bhfigiúirí fad trícheathrúnach maolcheannach, agus táthar tar éis sonraí coimhthíocha a sheachaint, ag dianú ár dtaithí den radharc.

Déanann an comhdhéanamh uile – a shoilsiú agus socrú na bhfigiúirí – ár n-aird a dhíriú ar fhigiúr Íosa. I measc anord agus foréigean tá sé cruachásach, ach géilleann sé gan frithsheasmhacht dá chinniúint. Tá an radharc suite i solas na gealaí, frithchaite i lonracht de chathéide an tsaighdiúra. Tá lóchrann lag ag figiúr i bhfad i dtreo an taobh dheas – is féinphortráid í seo den ealaíontóir, inaitheanta ag a thréithe dóisceanta. Is féidir leat a fheiceáil conas mar a bhaineann Caravaggio úsáid tromchiallach as lámha sa phéinteáil seo – lámha dúnta Chríost, chomh maith le lámh teitheadh an deisceabail ar an dtaobh chlé, spréite le huafás.

Ba phéintéir réabhlóideach, arbh Michelangelo Merisi a ainm cheart, é Caravaggio le meon lasánta agus a obair a chuaigh i bhfeidhm go hollmhór ar ghlúin iomlán ealaíontóirí. Bhí sé aitheanta mar mháistir críochnúil de chiaroscuro, a chiallaíonn “éadrom-dorcha” go liteartha in Iodáilis. Tagraíonn an téarma den chothromaíocht de thuineacha éadroma agus dorcha i saothar agus go háirithe i gcás cumas an ealaíontóra chun scáthanna a láimhseáil. Níor déanadh an phéinteáil seo a fhionnadh ach le fíor dhéanaí. Ach tá an dráma radharcach agus maoithneach na tragóide dhiaga seo tar éis a chinntiú go bhfuil Taking of Christ de chuid Caravaggio tar éis teacht i réim mar cheann de na péinteáil is mó cartha i mbailiúchán an Ghailearaí.

*Ar iasacht gan téarma ag Gailearaí Náisiúnta na hÉireann ó Phobal na nÍosánach, Sráid Líosáin, Baile Átha Cliath, a aithníonn gnaíúlacht an Dr Marie Lea-Wilson, nach maireann, 1992